Kamica nerkowa - zalecenia dietetyczne i postępowanie żywieniowe
Kamica nerkowa stanowi poważny problem zdrowotny, dotykający coraz większej liczby pacjentów. Schorzenie to charakteryzuje się tworzeniem złogów (kamieni) w nerkach, moczowodach lub pęcherzu moczowym, powstających z nierozpuszczalnych osadów mineralnych.
Przyczyny powstawania kamicy nerkowej
Na rozwój kamicy nerkowej wpływa wiele czynników. Najważniejsze z nich to predyspozycje genetyczne i występowanie rodzinne schorzenia. Istotną rolę odgrywa również nieprawidłowa dieta i nawodnienie organizmu. U niektórych pacjentów przyczyną mogą być zaburzenia anatomiczne układu moczowo-płciowego lub choroby współistniejące, takie jak nadczynność przytarczyc, sarkoidoza czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Nie bez znaczenia pozostaje również stosowanie niektórych leków oraz występowanie zaburzeń metabolicznych.
Diagnostyka kamicy nerkowej
Rozpoznanie rodzaju kamicy opiera się na szczegółowych badaniach. Podstawą jest analiza ogólna moczu oraz badania krwi. Kluczowe znaczenie ma również analiza składu chemicznego usuniętych złogów. Właściwa diagnostyka pozwala na dobranie odpowiedniego postępowania dietetycznego, które jest niezbędne w skutecznej terapii.
Podstawowe zalecenia dietetyczne
Kluczowym elementem profilaktyki i leczenia kamicy nerkowej jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Pacjenci powinni zadbać o wypijanie takiej ilości płynów, aby dobowa objętość moczu wynosiła około 2 litry. Najważniejsze jest regularne picie wody przez cały dzień. W diecie należy uwzględnić również zupy oraz soki, szczególnie cytrusowe, z wyjątkiem soku grejpfrutowego. Warto pamiętać, że popularne przekonanie o piwie jako dobrym źródle nawodnienia jest błędne - napój ten może przynieść więcej szkody niż pożytku.
Szczegółowe zalecenia w zależności od rodzaju kamicy
Jeżeli uda się zbadać skład mineralny złogów to do zaleceń dietetycznych możemy wprowadzić eliminacje lub unikanie niektórych produktów spożywczych.
W przypadku kamicy szczawianowej pacjenci powinni wykluczyć z diety:
- szczaw,
- botwinę,
- rabarbar,
- buraki.
Niewskazane są również nasiona roślin strączkowych, czekolada oraz mocna kawa i herbata. Należy ograniczyć spożycie mleka i przetworów mlecznych.
Osoby cierpiące na kamicę moczanową powinny unikać:
- zup i sosów na wywarach mięsnych,
- dziczyzny,
- baraniny i podrobów,
- sardynek, szprotek, orzechów, grzybów oraz roślin strączkowych (soczewica, groch, fasola).
W zamian zaleca się zwiększenie spożycia produktów mlecznych i warzyw.
Przy kamicy cystynowej wskazane jest ograniczenie:
- mięsa,
- ryb,
- jaj,
- pszenicy,
- soi.
Rekomendowane są natomiast woda z wodorowęglanami, soki cytrusowe, herbaty owocowe oraz mleko i jego przetwory.
Znaczenie masy ciała i aktywności fizycznej
W profilaktyce kamicy nerkowej istotne znaczenie ma utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz regularna aktywność fizyczna. Bardzo ważna jest również kontrola chorób współistniejących, takich jak otyłość, cukrzyca typu 2 czy zespół metaboliczny.
Związek z zaburzeniami metabolicznymi
Kamica nerkowa często współwystępuje z otyłością, zespołem metabolicznym i cukrzycą typu 2. Jest to związane z występowaniem insulinooporności i hiperinsulinemii, które zwiększają wydalanie jonów amonowych w moczu. Prowadzi to do jego zakwaszenia i zwiększonego ryzyka tworzenia się kamieni.
W przypadku kamicy nerkowej zalecana jest konsultacja urologa. W Aesthetic Centrum Medycznym w Gorzowie Wielkopolskim konsultacje urologiczne prowadzi urolog dr Adam Kurpik.
Artykuł ma charakter informacyjny i został opracowany w oparciu o aktualne zalecenia dietetyczne w kamicy nerkowej.